Aura persbericht

PERSBERICHT

Aura: een voormalig onderduikadres door de ogen van hedendaagse kunstenaars

Tentoonstelling van 14 mei – 21 juni 2009, Castrum Peregrini, Herengracht 401, Amsterdam

Wat kan je als hedendaagse kunstenaar met het bewogen verleden van een voormalig onderduikadres aan een Amsterdamse gracht? Is het aura, het unieke en authentieke, van deze plek te vatten en om te vormen tot een herkenbare vorm met een actuele betekenis?

Werk van Amie Dicke; foto Simon Bosch

Deze vragen staan centraal in het kunstproject Aura: een tentoonstelling en een reeks activiteiten in de historische panden van Stichting Castrum Peregrini, waar tijdens de Tweede Wereldoorlog jonge Duitse Joden ondergedoken zaten. Als een moderne Ark van Noach laveerde de schuilplek aan de Herengracht tussen de golven van geweld en onderdrukking, met in het vooronder de onderduikers die bijna allemaal aan de Jodenvervolging wisten te ontsnappen.

Sinds de oorlog lijkt de tijd stil te hebben gestaan in dit doolhof van kamers en gangen. Een klein deel van de eerste generatie woont er nog steeds, te midden van de vele duizenden antieke objecten, boeken en kunstwerken die zij verzamelden. Deze binnenwereld gaat nu nog schuil achter een monumentale gevel. De komende jaren worden delen van de panden geleidelijk opengesteld voor het publiek.

Om deze transitie te markeren zijn negen kunstenaars uit verschillende artistieke disciplines gevraagd om een historisch object, verhaal of persoon als uitgangspunt te gebruiken voor een nieuw werk. Het resultaat van deze ‘artistieke recycling’ loopt uiteen van fotografie en film tot conceptuele meubelstukken, gedichten en een eigentijds hoorspel. Deze nieuwe kunstwerken, gecombineerd met topstukken uit de eigen collectie, verbinden de archiefkelder en de nieuwe projectruimte via het trappenhuis met de verlaten woning van een van de oud-onderduikers waar het verleden nog voelbaar aanwezig is.

Foto Simon Bosch

De titel van het project verwijst naar de ideeën van de vooroorlogse Duitse schrijver Walter Benjamin, die met het begrip ‘aura’ doelde op unieke en authentieke kunst die wortelt in rituelen en tradities. Kunst die tastbaar dichtbij is en tegelijkertijd onbereikbaar blijft voor ons beperkte bevattingsvermogen. Vatbaar, maar niet te bevatten. Wat in de theorieën van Benjamin een abstract begrip blijft, wordt bij een bezoek aan Castrum Peregrini een voelbare grootheid. Iedere vierkante centimeter van het blikveld wordt gevuld met objecten en afbeeldingen die symbool staan voor iets anders, een persoon of herinnering die alleen door ingewijden herkend worden. En alleen met verbeeldingskracht kan dit veranderen.

Maar wat zal er gebeuren als kunstenaars en andere buitenstaanders deze geheimtaal proberen te ontcijferen en omzetten in nieuwe beelden en klanken? Volgens Walter Benjamin zouden deze invloeden van buitenaf, met name de toepassing van fotografie en film, tot de onherroepelijke vernietiging van het aura leiden. Het Aura-project stelt dit doemscenario ter discussie en nodigt uit om na te denken over de waarde van het aura in onze tijd. Zo is het project vooral een ode geworden aan de zinnelijke kunst die weer zicht- en hoorbaar maakt wat aan onze ogen en oren dreigt te ontsnappen.

Locatie

Castrum Peregrini
Herengracht 401
1017 BP Amsterdam

Deelnemende kunstenaars

Amie Dicke (beeldend kunstenaar, NL)
Chris Kabel (industrieel ontwerper, NL)
John Kleckner (beeldend kunstenaar, USA)
Susanne Kriemann (beeldend kunstenaar, D)
Jan Robert Leegte (beeldend kunstenaar, NL)
Alexandra Leykauf (beeldend kunstenaar, D)
Erik Lindner (dichter, NL)
Renée van Marissing en Allerd van den Bremen (theatermakers, NL)
Henk van der Waal (dichter, NL)