Gisèle

11 september 1912 – 27 mei 2013

M.G.J.M. d’Ailly van Waterschoot van der Gracht

Maandagavond 27 mei is de kunstenares Gisèle op ruim 100 jarige leeftijd thuis in haar atelier overleden. Ze wordt in besloten kring begraven op de begraafplaats De Stompe Toren bij Spaarnwoude.
.

Photo Koos Breukel

Het leven van Gisèle d’Ailly van Waterschoot van der Gracht leest als een sprookje.  Geboren in 1912 in Den Haag, als dochter van de Nederlandse geoloog Willem van Waterschoot van der Gracht en de Oostenrijkse barones Josephine von Hammer Purgstall, groeide ze op in de Verenigde Staten en Oostenrijk. Gisèle volgde haar opleiding aan de Académie de la Grande Chaumière en de Ecole Nationale des Beaux Arts in Parijs.

Midden jaren ’30 vestigde zij zich voor het eerst in Nederland. Gisèle ging in de leer bij de bekende Nederlandse glasschilder Joep Nicolas in Zuid-Limburg. Vlak voor het uitbreken van de Tweede Wereld oorlog verhuisde zij met haar ouders naar Bergen NH en maakte daar kennis met Nederlandse kunstenaars en schrijvers. In 1940 vestigde zij zich aan de Herengracht 401 in Amsterdam, waar ze de rest van haar leven is blijven wonen.

Tijdens de oorlogsjaren was haar huis een onderduikplek voor Joodse scholieren. Gisèle nam niet alleen de materiële zorg op zich voor haar jonge onderduikers maar wijdde hen in en beoefende met hen kunst en literatuur, die de jonge onderduikers een bovengemiddeld inzicht verschaftte in de buitenwereld, waarvan ze zelf jarenlang geen deel van uit konden maken. Voor Gisèle was vriendschap en kunst essentiële voorwaarden voor het leven. Deze onderduikervaring heeft hen doen besluiten na de oorlog de culturele stichting Castrum Peregrini – ‘burcht van de pelgrim’- op te richten, de nom de guèrre van het schuiladres. Hiermee creëerde zij een open huis voor schrijvers, dichters en kunstenaars en legde de basis voor de huidige culturele stichting Castrum Peregrini, die in haar diverse activiteiten de band tussen het individu en de maatschappij belicht: vriendschap en cultuur zijn de fundamenten voor betekenisvolle vrijheid.

Gisèle is een veelzijdig kunstenaar die veel glas-in-lood ramen heeft gemaakt – o.a. in Amsterdam in de R.K. Begijnhof kerk en de Krijtberg aan het Singel, wandtapijten voor de SS Rotterdam het schip van de Holland Amerika lijn en veel schilderijen zowel figuratieve, fantasie- en mythische figuren als abstract werk.

In ’59 huwde zij de naoorlogse Burgemeester van Amsterdam, Arnold d’Ailly. Ruim 25 jaar woonde en werkte zij elke zomer in haar atelier op het Griekse eiland Paros, Griekenland.

In 1997 werd haar naam gegraveerd in de eremuur in de tuin der rechtvaardigen, bij Yad Vashem, Jerusalem. In 2011 ontving Gisèle uit handen van burgermeester Eberhrad van der Laan een Koninklijke onderscheiding.

Dinsdagavond 28 mei wordt om 23:55uur op Nederland 2 de documentaire ‘Het Steentje van Gisèle’ uitgezonden, destijds gemaakt door Cees van Ede en Maud Keus.

Voor vragen en / of beeldmateriaal

Frans Damman

Stichting Castrum Peregrini

Herengracht 401

1017 BP AMSTERDAM

E: f.damman@castrumperegrini.nl

T: 020 6235287