YOU ARE ALL INDIVIDUALS!
tot 10 juni 2011 bij CASTRUM PEREGRINI
Woensdag t/m zaterdag, 14-18 uur
-scroll down for english-
De tentoonstelling You are all Individuals! handelt over de spanningsvolle relatie tussen het individu en de groep. Erbij horen of niet is in alle levensstadia van elk individu een essentieel gegeven. Identiteit, geborgenheid, persoonlijke dilemma’s, uitsluiting, isolement, fanatisme zijn begrippen die in de tag cloud van iedereen thuishoren.
Nina Folkersma, curator van de tentoonstelling: “You Are All Individuals! ontleent haar titel aan een bekende scène uit de film Life of Brian van Monty Python. Op dezelfde avond dat Jezus wordt geboren, wordt in het stalletje ernaast Brian geboren. Brian wordt aangezien voor de Messias en alles wat hij zegt en doet heilig verklaard. Tot grote ergernis van Brian, die helemaal geen behoefte heeft om een volk te leiden…”.
We kennen allemaal de gevaren van een massa die blind haar leider volgt. En natuurlijk hebben we allemaal lering getrokken uit de geschiedenis. We weten dat groepen gesloten, onderdrukkend en potentieel gewelddadig zijn. We weten ook dat groepen de neiging hebben tot vijandigheid jegens degenen die buiten de groep staan, of sterker nog, dat zij doelbewust een externe vijand creëren om de eenheid en stabiliteit van de eigen groep te bewaken. Bovendien belemmert het opgaan in een groep de individuele ontwikkeling en de persoonlijke keuzevrijheid.
Maar hoe vatbaar zijn wij desalniettemin voor de aantrekkingskracht van de massa, het verlangen om één te worden met de anderen? Onderdeel uitmaken van een groep biedt immers veiligheid, een gedeelde identiteit en solidariteit. En dat is in deze tijden van angst en onzekerheid een geruststellende gedachte. De maatschappij dreigt uit elkaar te vallen door de voortdurende nadruk op het individu en haar verantwoordelijkheden. We hebben behoefte aan gemeenschappelijke idealen. Samen staan we sterker. Toch?
Wanneer slaat groepsvorming om in fanatisme? Wanneer spreken we van een gevaarlijke, bedreigende massa en wanneer van een revolutionaire collectieve beweging? De schrijver en denker Elias Canetti benadrukte al dat massavorming en fanatisme tot de ‘condition humaine’ behoort. Het is een universeel fenomeen dat niet gebonden is aan bepaalde ideologieën, religies, culturen of landen. In zijn invloedrijke studie Massa en Macht (1960) beschrijft hij de massa als een verschijnsel op zichzelf, waartoe iedereen kan behoren. De mens heeft als het ware een instinct dat hem ertoe kan brengen in een massa op te gaan.
De tentoonstelling You Are All Individuals! brengt vijf hedendaagse kunstenaars bijeen die de spanningsvolle relatie tussen individu en massa vanuit verschillende perspectieven belichten. De tentoonstelling bestaat uit een aantal bestaande werken en enkele nieuwe locatie-specifieke werken.
Castrum Peregrini, een voormalig onderduikadres uit WO II, biedt hiervoor een unieke en ideale context: de vraag naar de verhouding tussen individu en groep haakt aan bij de thema’s ‘vrijheid’ en ‘vriendschap’ en ‘cultuur’ die centraal staan in het programma van Castrum Peregrini.
We are all Fanatics! door GoranBabaali
.
Kunstenaars
Yael Bartana (Israel/Nederland, 1970) – Bartana onderzoekt in haar film- en videowerk de dynamiek van relaties tussen het individu en de staat. Bartana vertegenwoordigt Polen op de Biënnale van Venetië juni 2011 met ‘Polish Trilogy’, meer hierover in ‘When art becomes real’, Fanatismo p 44.
Daya Cahen (Nederland, 1969) – De foto- en videowerken van Daya Cahen getuigen van een fascinatie voor de complexiteit van politieke manipulatie, propaganda en indoctrinatie. Speciaal voor deze tentoonstelling creëerde Daya Cahen een geluidskunst werk in de kelders van Castrum Peregrini.
Köken Ergun (Turkije, 1976) – Het werk van Ergun gaat vaak over rituelen binnen groepen. In zijn eerste videowerk Untitled (2004) zien we bijvoorbeeld hoe de kunstenaar verschillende draagtypen van een hoofddoek uitprobeert, net zo lang tot hij in tranen uitbarst.
Enrique Marty (Spanje, 1969) – Marty maakt installaties, sculpturen, video’s, tekeningen, aquarellen, schilderijen. Voor You Are All Individuals! maakte hij een muurschildering. Met schilderkunst, sculptuur en video creëert hij een beklemmend scenario, lees ‘One is a crowd’, Fanatismo p 50.
.
Daniel Svarre (Denemarken, 1976) – Een hoofdmotief in het sculpturale werk van Daniel Svarre is de mannelijke groepsidentiteit, deze staat zowel voor solidariteit en vertrouwelijkheid, als voor agressie en uitsluiting. De installatie Group 30 (2008) en foto’s zijn te zien, zie Fanatismo, p 30.
You Are All Individuals! maakt onderdeel uit van een reeks evenementen We Are All Fanatics! rondom het centrale thema, de gevaren voor groepsfanatisme waar, in navolging van Elias Canetti, Hannah Arendt en Sebastiaan Haffner, iedereen gevoelig voor is. Het éénmalige, Engelstalige magazine Fanatismo verschijnt in een oplage van 25.000 exemplaren en is op aanvraag gratis verkrijgbaar.
.NRC 19 mei 2011
En lees hier de recensie in Metropolis M
English Summary
There is a famous scene in the film Life of Brian (1979) by Monty Python in which Brian, who is born on the same night as Jesus Christ and by a quirk of fate is seen as the Messiah, is trying to get rid of his disciples. Looking over the crowd of followers from his window, he shouts: ‘You don’t need to follow me. You don’t need to follow anybody. You’ve got to think for yourselves. You are all individuals’. Whereupon the crowd replies: ‘Yes, we are all individuals!’ – except for one individual who discreetly raises his arm and says: ‘I’m not’.
We know the dangers of a mass that blindly follows its leader. We are aware that groups are closed, repressing and potentially violent. We are also aware that groups have the tendency to be hostile to outsiders, or even more so, to deliberately create an external enemy so as to guarantee the unity and stability of its own group. On the other hand, how susceptible are we to the appeal of the mass. Becoming part of a group means safety, a shared identity and solidarity. In these fearful uncertain times, that is a reassuring thought. Society is on the verge of falling apart because of the continuous pressure on the individual and its responsibilities. We are in need of common ideals. Together we are stronger. Aren’t we?
The exhibition You Are All Individuals! brings together existing and new works of five contemporary artists who look into the relationship between the individual and the crowd. Why are some people more vulnerable to group formation than others? When does group behaviour turn into fanaticism? At what point do we speak of a dangerous and threatening mass and when of a revolutionary collective movement? Working in different media – photography, sculpture, painting, video and sound work – the five participating artists share a fascination for national ceremonies, patriotic acts and other rituals that are intended to reaffirm the collective identity of crowds or countries. They examine the complexities of indoctrination, faith and conviction and hope to inspire their viewers to reflect upon the power of the crowd and the individual.
You Are All Individuals! is part of the cultural manifestation We are all fanatics! in Amsterdam, and is curated by Nina Folkersma, independent curator and art critic from Amsterdam.